Στον επιχειρηματικό κόσμο, είναι συνηθισμένο να αποδίδουμε έμμεσα τις ιδιότητες του «ηγέτη» στον «manager», σαν να είναι οι δύο έννοιες ταυτόσημες. Αν και τα δύο αυτά πρόσωπα βρίσκονται στην ίδια ιεραρχική θέση μέσα σε μια εταιρία, δεν έχουν τα ίδια καθήκοντα, ενώ αντιμετωπίζουν την εργασία τους με πολύ διαφορετικό τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, ένας manager μιας επιχείρησης πρέπει να διαθέτει και διοικητικές και ηγετικές ιδιότητες για να είναι επιτυχής στον επιχειρηματικό κόσμο. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, στην πραγματικότητα, απαιτούνται δεξιότητες κατάλληλες για τη διαχείριση μιας συγκεκριμένης εταιρικής δομής που θα την καταστήσουν πιο σταθερή και δομημένη (manager) και, ταυτόχρονα, να είναι πάντα έτοιμος/η να καινοτομεί, να αλλάζει και να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες εργασιακές, προσωπικές συνθήκες και ανάγκες (ηγέτης).
Ας δούμε λοιπόν λεπτομερώς ποιες είναι οι κύριες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο ρόλων.
Ο manager διαχειρίζεται, ο ηγέτης καινοτομεί
Ο manager ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοντέλο διαχείρισης και έχει το καθήκον της δόμησης, οργάνωσης και παρακολούθησης των εργασιών που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη εργασία. Ως εκ τούτου, έχει το καθήκον να βελτιστοποιήσει το πρότυπο εργασίας στο οποίο εισάγεται, προσπαθώντας να «λαδώσει τα γρανάζια» για να καταστήσει τον τομέα ευθύνης του πιο παραγωγικο.
Ο ηγέτης, από την άλλη μεριά, ακολουθεί ένα προσωπικό, πρωτότυπο μοντέλο. Ο στόχος του είναι να έχει μια μακροσκοπική άποψη, να έχει πανοραμική άποψη της δομής και, εάν είναι απαραίτητο, να την τροποποιεί και να την προσαρμόζει στις νέες ανάγκες. Είναι προσανατολισμένος στην επίλυση προβλημάτων παρά στην εκτέλεση εργασιών. Δουλεύει για να επιφέρει την αλλαγή!
Μπορούμε να συνοψίσουμε λέγοντας ότι ενώ ο manager απαντά στις ερωτήσεις «πώς;» και «πότε;», ο ηγέτης, αντ ‘αυτού, ρωτά “τι;” και “γιατί;”.
Ο manager επικεντρώνεται στη δομή, ο ηγέτης στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού
Ο manager οργανώνει τις διαδικασίες, διαχειρίζεται τη ροή των εργασιών, το φόρτο εργασίας και εστιάζει στην παραγωγικότητα. Βλέπει τους εργαζομένους σε σχέση με τις λειτουργίες που εκτελούν, ως γρανάζια σε ένα σύνθετο σύστημα στο οποίο οι ατομικές προσωπικότητες συχνά αγνοούνται. Για το λόγο αυτό, ο ρόλος του βασίζεται στον έλεγχο.
Ο ηγέτης, από την άλλη μεριά, εστιάζει στο ανθρώπινο δυναμικό, προσπαθεί να τονώσει τα κίνητρά του, προωθεί μια σεβαστή προσέγγιση δημιουργώντας ένα κλίμα συνεργασίας, που είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διαχείριση της ομάδας. Υποστηρίζει τους υπαλλήλους στις δυσκολίες τους, εκτιμάει τις ιδέες τους και διαχειρίζεται τις συγκρούσεις.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, ο ρόλος του ηγέτη βασίζεται στην οικοδόμηση και προώθηση σχέσεων εμπιστοσύνης.
Ο manager ασχολείται με τον τομέα της αρμοδιότητάς του, ο ηγέτης πρέπει να αλληλεπιδρά με τους διάφορους τομείς της εταιρείας
Ο manager, όπως έχουμε δει, ασχολείται με τη διαχείριση της δομής εργασίας, προσανατολισμένη στην εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών. Αυτό σημαίνει ότι του έχει ανατεθεί ένας συγκεκριμένος τομέας με καθήκον να τον καταστήσει πιο αποτελεσματικό.
Ο ηγέτης, αντίθετα, έχοντας μια πιο σφαιρική άποψη της εταιρείας και όντας προσανατολισμένος στο προσωπικό, πρέπει να είναι σε θέση να αλληλεπιδρά με όλους τους τομείς προκειμένου να διαχειριστεί καλύτερα τους υπαλλήλους και να λύσει τα προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν στη σχέση μεταξύ τομέων διαφορετικών αρμοδιοτήτων.
Ένας ηγέτης είναι manager, αλλά ένας manager δεν είναι πάντα ηγέτης
Ο manager και ο ηγέτης είναι δύο επαγγελματικές προσωπικότητες που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο της εταιρικής ιεραρχίας, αλλά αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικούς τρόπους εκτέλεσης του ίδιου ρόλου. Για αυτόν τον λόγο, ένας ηγέτης, που διαθέτει τις δεξιότητες που περιγράφονται παραπάνω, θα είναι αναγκαστικά και manager. Αντίθετα, ένας manager μπορεί να μην είναι ηγέτης, καθώς αυτός ή αυτή δεν αναπτύσσει απαραίτητα τις δεξιότητες που είναι χαρακτηριστικές του ηγέτη.
Αυτό το τελευταίο σημείο τονίζει την ανάγκη ένταξης δύο επαγγελματιών στον ίδιο ρόλο. Πράγματι, δεν αποκλείουν ο ένας τον άλλον αλλά αλληλοσυμπληρώνονται, και είναι εξίσου απαραίτητοι για την εταιρική ανάπτυξη όσο και για την ευημερία των εργαζομένων και των διευθυντών.
Αυτή η ανάγκη έχει προκύψει ειδικά τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης της αγοράς εργασίας, της υπέρβασης των εθνικών συνόρων, της ανάγκης ανταγωνισμού με πολλές περισσότερες εταιρείες και αγορές και, εξίσου σημαντικό, της μεγαλύτερης σημασίας που δίνεται στην ευημερία των εργαζομένων και των διαπροσωπικών σχέσεων σε επίπεδο εταιρείας. Με βάση αυτήν την πρόοδο, η επιστημονική έρευνα έχει επικεντρωθεί σε εκείνες τις εγκάρσιες δεξιότητες που κάθε manager πρέπει να διαθέτει (ή να αναπτύξει) για να είναι επίσης καλός ηγέτης και, επομένως, να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που προκύπτουν.
Ο αληθινός ηγέτης ξέρει πώς να επικοινωνεί με σαφήνεια και ενσυναίσθηση, ξέρει πώς να δημιουργήσει ένα κλίμα συνεργασίας, να ενισχύσει τη δημιουργικότητα, να δώσει κίνητρα, να εκτιμήσει τους ανθρώπους και τις ικανότητές τους… ένας αληθινός ηγέτης δεν δίνει εντολές, αλλά ενεργεί ως ένας οδηγός για τους συνεργάτες.
Τι γίνεται στην περίπτωση σου; Είναι το αφεντικό σου ένας manager ή ένας ηγέτης;