Η αλλαγή είναι κάτι το αναπόφευκτο στη ζωή. Στο χώρο εργασίας, η αλλαγή είναι πολύ συχνή: μπορεί να υπάρχει ανάγκη για νέες δεξιότητες (όπως η εφαρμογή έξυπνης εργασίας ή η εκμάθηση νέων μεθόδων εργασίας), αντιμετώπιση ομαδικής σύγκρουσης ή συμμετοχή σε μια νέα ομάδα εργασίας, εταιρική αναδιάρθρωση, απώλειες θέσεων εργασίας, απολύσεις κ.λπ.
Οποιαδήποτε αλλαγή σε έναν οργανισμό μπορεί να προκαλέσει άγχος και θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογική υγεία ορισμένων εργαζομένων.
Αυτό συμβαίνει επειδή η αλλαγή συνεπάγεται ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ, ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ, ΔΡΑΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Συχνά απαιτεί να αφήσουμε αυτό που μας δίνει σταθερότητα και σιγουριά, ό, τι γνωρίζουμε και τις συνήθειές μας, για να βρούμε κάτι νέο. Και όλα αυτά μπορούν να αποσταθεροποιήσουν, να δημιουργήσουν αμφιβολίες, αβεβαιότητες, φόβους και άγχος.
Επομένως: πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την αλλαγή; Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να είμαστε ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΙ και ΠΡΟΟΡΑΤΙΚΟΙ.
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα να αντιμετωπίζουμε αγχωτικά γεγονότα, να τα ξεπερνάμε και να συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε αυξάνοντας τους πόρους μας, με επακόλουθη θετική αναδιοργάνωση της ζωής μας. Το να είναι κάποιος άνθρωπος ανθεκτικός σημαίνει να είναι πολύ παραγωγικός ακόμη και σε δύσκολους καιρούς, σημαίνει να αξιοποιεί τις εμπειρίες του και να τις εκτιμάει για να κοιτάει μπροστά με ενέργεια, ενισχύοντας τους προσωπικούς του πόρους.
Ένα ανθεκτικό άτομο διαθέτει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, συγκεκριμένα:
- Αντιμετωπίζει τα αρνητικά γεγονότα ως στιγμιαία και περιορισμένα
- Έχει την ικανότητα να ανταποκρίνεται καλά στην πίεση και τις αντιξοότητες
- Πιστεύει ότι έχει τον έλεγχο της ζωής του
- Έχει κίνητρο να επιτύχει τους στόχους του
- Τείνει να βλέπει τις αλλαγές ως πρόκληση και ευκαιρία
- Ακόμη και σε περίπτωση ήττας και απογοήτευσης, δεν χάνει την ελπίδα
Στο παρελθόν, η ανθεκτικότητα θεωρούνταν ατομικό χαρακτηριστικό, τα τελευταία χρόνια όμως η έρευνα έδειξε ότι η ανθεκτικότητα μπορεί να δημιουργηθεί, να καλλιεργηθεί, να ενισχυθεί. Ακόμα δηλαδή κι αν έχουμε ήδη ένα βασικό προνόμιο ανθεκτικότητας εκ γενετής, μπορούμε να το εξελίξουμε.
Οι τεχνικές ποικίλλουν, αλλά οι κύριοι στόχοι είναι:
- Η αναγνώριση των παράλογων ή δυσλειτουργικών ιδεών μας (γνωστική αξιολόγηση)
- Η αύξηση της αίσθηση της αυτο-αποτελεσματικότητας και του αυτοέλεγχου
- Η ρύθμιση της φυσιολογικής ενεργοποίησης, για παράδειγμα μέσω διαλογισμού.
ΠΡΟΟΡΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η προορατικότητα αναφέρεται σε μια προγνωστική και προσανατολισμένη στην αλλαγή προσέγγιση. Συνεπάγεται στην εκ των προτέρων ενέργεια για μια μελλοντική κατάσταση, αντί να αντιδρά, να αναλαμβάνει τον έλεγχο και να κάνει τα πράγματα να συμβούν, αντί να προσαρμόζεται σε μια κατάσταση ή να περιμένει κάτι να συμβεί. Το αντίθετο του να είμαστε προορατικοί, για παράδειγμα, είναι να περιμένουμε παθητικά να φτάσει η βοήθεια κάποιου, να μην παίρνουμε τον έλεγχο της κατάστασης, να σπαταλάμε χρόνο και ενέργεια, να διαμαρτυρόμαστε μάταια αντί να κάνουμε συγκεκριμένες ενέργειες.
Η προορατική συμπεριφορά δεν εστιάζει στο πρόβλημα αλλά στο αποτέλεσμα, στον στόχο που θέλουμε να επιτευχθεί, οπότε η προσοχή στρέφεται στο παρόν και στο μέλλον.
Η σκέψη πίσω από την προορατική συμπεριφορά είναι: ΤΙ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΕΤΥΧΩ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΦΕΡΩ;
Θυμηθείτε: δεν γινόμαστε ανθεκτικοί και προορατικοί από τη μια μέρα στην άλλη. Απαιτείται αφοσίωση, δέσμευση και πειθαρχία.
Η ανθεκτικότητα και η προορατικότητα δεν αποτελούν προϋπόθεση ή έμφυτη ποιότητα, αλλά είναι μια ενεργή συνεχής διαδικασία!
Συγγραφή:
Silvia Zoni, PhD στην Εργασιακή Ιατρική, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια, Σύμβουλος
Linkedin: https://www.linkedin.com/in/silvia-zoni-41a2b51a9